Isıya Dayanıklı Sac
Isıya dayanıklı saclar, yüksek sıcaklıklara maruz kalan uygulamalarda kullanılan özel bir çelik türüdür. Karbon çelik ısıya dayanıklı saclar, diğer alaşımlı saclara göre daha ekonomik bir seçenek sunar.
Isıya dayanıklı karbon çelik saclar, yüksek sıcaklıkta mukavemetlerini koruyan ve çeşitli uygulamalarda kullanılan önemli bir metal türüdür.
Farklı ısıya dayanıklılık seviyelerine ve mekanik özelliklere sahip çeşitli kaliteler mevcuttur. En yaygın kullanılan bazı ısıya dayanıklı karbon çelik sac kaliteleri şunlardır:
1. P235GH:
- Genel Kullanım: Bu, en yaygın kullanılan ısıya dayanıklı karbon çelik sac kalitelerinden biridir.
- Sıcaklık Aralığı: -20°C ila 450°C arasında kullanılabilir.
- Mekanik Özellikler: İyi mukavemet, tokluk ve şekillendirilebilirlik sunar.
- Uygulamalar: Kazlar, buhar kazanları, fırınlar ve diğer ısıtma sistemleri gibi çeşitli uygulamalarda kullanılır.
2. P355GH:
- Yüksek Mukavemet: P235GH’ye kıyasla daha yüksek mukavemet sunar.
- Sıcaklık Aralığı: -20°C ila 500°C arasında kullanılabilir.
- Mekanik Özellikler: P235GH’ye benzer tokluk ve şekillendirilebilirlik sunar.
- Uygulamalar: Yüksek basınçlı kazanlar, türbinler ve diğer yüksek mukavemet gerektiren uygulamalarda kullanılır.
3. 16MnCr5:
- Geliştirilmiş Isı Dayanıklılığı: Daha yüksek sıcaklıklarda mukavemetini korur.
- Sıcaklık Aralığı: -20°C ila 550°C arasında kullanılabilir.
- Mekanik Özellikler: P235GH ve P355GH’ye kıyasla daha düşük tokluk ve şekillendirilebilirlik sunar.
- Uygulamalar: Fırınlar, yakma sistemleri ve diğer yüksek sıcaklıklı ortamlarda kullanılır.
4. 20MnMoV:
- Yüksek Sıcaklık Mukavemeti ve Isıl İşlemler için Uygun: En yüksek ısıya dayanıklılık seviyelerinden birini sunar ve ısıl işlemlere uygundur.
- Sıcaklık Aralığı: -20°C ila 600°C arasında kullanılabilir.
- Mekanik Özellikler: Düşük tokluk ve şekillendirilebilirlik sunar.
- Uygulamalar: Kimya tesisleri, petrokimya tesisleri ve diğer aşırı sıcaklık ve korozyon koşullarında kullanılan ekipmanlarda kullanılır.
16Mo3 Isıya Dayanıklı Karbon Çelik Sac
16Mo3, basınçlı kaplar, kazanlar ve ısı eşanjörleri gibi yüksek sıcaklık ve basınç altında çalışan ekipmanlarda kullanılan bir ısıya dayanıklı karbon çelik sac kalitedir. P235GH, P355GH gibi diğer sac kalitelerine kıyasla daha yüksek mukavemet, daha iyi ısı direnci ve daha uzun ömür sunar.
Özellikleri:
- Sıcaklık Aralığı: -40°C ila 600°C
- Mekanik Özellikler:
- Çekme Mukavemeti: 630-780 MPa
- Akma Mukavemeti: 450-600 MPa
- Uzama: %18-22
- Isı Dayanıklılığı: 550°C’ye kadar mukavemetini korur.
- Korozyon Direnci: Orta seviyede korozyon direncine sahiptir.
- Kaynaklanabilirlik: İyi kaynaklanabilirliğe sahiptir.
Diğer Kaliteler:
- 15Mn15Ni: Düşük sıcaklıklarda (-40°C’ye kadar) yüksek tokluk sunan bir kalitedir.
- X20CrMoV12: Korozyona karşı yüksek direnç sunan bir kalitedir.
Seçim Kriterleri:
Isıya dayanıklı karbon çelik sac seçerken, dikkate alınması gereken bazı faktörler şunlardır:
- Kullanım Sıcaklığı: Sacın maruz kalacağı maksimum sıcaklık
- Gerekli Mukavemet: Uygulamanın gerektirdiği mekanik mukavemet seviyesi
- Korozyon Direnci: Ortamın korozyon seviyesi
- Şekillendirilebilirlik: Sacın işlenmesi ve şekillendirilmesi gereken karmaşıklık
- Maliyet: Farklı kalitelerin fiyat farklılıkları
Tablo:
| Kalite | Sıcaklık Aralığı (°C) | Mukavemet | Tokluk | Şekillendirilebilirlik | Korozyon Direnci | Uygulamalar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| P235GH | -20 ila 450 | İyi | İyi | İyi | Düşük | Kazlar, buhar kazanları, fırınlar |
| P355GH | -20 ila 500 | Yüksek | İyi | Orta | Düşük | Yüksek basınçlı kazanlar, türbinler |
| 16MnCr5 | -20 ila 550 | Orta | Düşük | Düşük | Orta | Fırınlar, yakma sistemleri |
| 20MnMoV | -20 ila 600 | Yüksek | Düşük | Düşük | Y |
Isıya Dayanıklı Karbon Sac Kaliteleri Tablosu
| Kalite | Yoğunluk (g/cm³) | Isı Dayanımlığı (°C) | Kimyasal Dayanıklılık | Mekanik Dayanıklılık | Uygulama Alanları |
|---|---|---|---|---|---|
| Standart Karbon Fiber Sac | 1.4 – 1.6 | 200 – 300 | Orta | Orta | Otomotiv parçaları, spor malzemeleri, inşaat |
| Yüksek Isıya Dayanıklı Karbon Fiber Sac | 1.7 – 1.8 | 400 – 500 | Yüksek | Yüksek | Havacılık, uzay, fırınlar, yüksek sıcaklığa maruz kalan endüstriyel ekipmanlar |
| Grafit Güçlendirilmiş Karbon Fiber Sac | 1.9 – 2.0 | 600 – 700 | Çok Yüksek | Çok Yüksek | Nükleer santraller, roket motorları, balistik kalkanlar |
| Kaplanmış Karbon Fiber Sac | 1.5 – 2.0 | Değişken (Kaplamaya bağlı) | Yüksek | Orta – Yüksek | Kimyasal tanklar, elektrokimyasal hücreler, tıbbi cihazlar |
Not: Bu tabloda verilen bilgiler genel bir kılavuzdur. Farklı üreticiler ve ürünler farklı özelliklere sahip olabilir. Satın alma işlemi yapmadan önce ürünün özel teknik özelliklerini kontrol etmeniz önemlidir.
Isıya dayanıklı karbon sac seçiminde göz önünde bulundurulması gereken diğer faktörler şunlardır:
- Fiyat: Karbon fiber sac, kullanılan hammaddelere ve üretim yöntemine bağlı olarak pahalı bir malzeme olabilir.
- Ağırlık: Karbon fiber sac, geleneksel metal saclara kıyasla çok hafiftir. Bu nedenle, havacılık ve uzay gibi ağırlığın kritik önem taşıdığı uygulamalarda tercih edilir.
- Boyut: Karbon fiber sac, çeşitli boyutlarda ve kalınlıklarda üretilebilir.
- İşlenebilirlik: Karbon fiber sac, kesilebilir, delinebilir ve şekillendirilebilir.
Isıya dayanıklı karbon sac hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara bakabilirsiniz:
- Karbon Fiber Ürünleri Üreticileri: Birçok karbon fiber ürünleri üreticisi, web sitelerinde ürünlerinin teknik özelliklerini ve uygulama alanlarını ayrıntılı olarak açıklamaktadır.
- Teknik Dergiler ve Web Siteleri: Karbon fiber ve kompozit malzemeler hakkında bilgi içeren birçok teknik dergi ve web sitesi bulunmaktadır.
- Mühendislik Standartları: Karbon fiber sacın kullanımıyla ilgili mühendislik standartları ve yönetmelikleri de mevcuttur.
Başlıca ısıya dayanıklı karbon çelik sac kaliteleri şunlardır:
Isıya Dayanıklı Sac Kaliteleri
Isıya dayanıklı saclar, yüksek sıcaklıklara maruz kalan uygulamalarda kullanılan özel bir çelik türüdür. Farklı sıcaklık aralıklarına ve korozyon direnci gereksinimlerine uygun çeşitli ısıya dayanıklı sac kaliteleri mevcuttur.
Başlıca ısıya dayanıklı sac kaliteleri şunlardır:
1. Ferritik Paslanmaz Çelikler:
- 1.4742 (X10CrAlSi18): 1000°C’ye kadar ısıya dayanıklı, manyetik, korozyon direnci yüksek bir malzemedir.
- 1.4762 (X12CrMoTiVNb): 1150°C’ye kadar ısıya dayanıklı, 1.4742’ye göre daha yüksek sıcaklıklara dayanabilen, ferritik paslanmaz çeliktir.
2. Austenitik Paslanmaz Çelikler:
- 310S (X8CrNi25-21): 1100°C’ye kadar ısıya dayanıklı, korozyon ve oksitlenme direnci yüksek, çok yönlü bir malzemedir.
- 321 (S30403): 900°C’ye kadar ısıya dayanıklı, 310S’den daha düşük nikel içeriğine sahip, daha ekonomik bir malzemedir.
- 309S (X8CrNiTi18-10): 925°C’ye kadar ısıya dayanıklı, 310S’e göre daha iyi kaynaklanabilirlik sunan bir malzemedir.
3. Nikel Bazlı Alaşımlar:
- Inconel 600: 1200°C’ye kadar ısıya dayanıklı, korozyona ve oksitlenmeye karşı çok yüksek dirençli, aşırı koşullarda kullanılan bir malzemedir.
- Inconel 718: 700°C’ye kadar sürekli, 980°C’ye kadar aralıklı kullanıma uygun, yüksek mukavemet ve korozyon direnci sunan bir malzemedir.
4. P235GH:
- 150-200°C’ye kadar ısıya dayanıklı
- Kazan ve boru üretiminde yardımcı parça olarak kullanılır
- EN 10216-2 standardına göre alaşımsız çelik olarak tanımlanır
5. P265GH:
- 450°C’ye kadar ısıya dayanıklı
- Kazan ve boru üretiminde sıklıkla kullanılır
- P235GH’ye göre daha yüksek sıcaklıklara dayanabilir
- Kimyasal özellikleri P235GH’ye benzer
6. 13CrMo4-5:
- 550°C’ye kadar ısıya dayanıklı
- Buhar kazanları ve basınçlı kaplarda kullanılır
- EN 10028-2 standardına göre tanımlanır
- İyi korozyon direnci ve yüksek mukavemet sunar
7. 15CrMoV:
- 600°C’ye kadar ısıya dayanıklı
- Buhar kazanları, petrokimya tesisleri ve rafinerilerde kullanılır
- EN 10028-3 standardına göre tanımlanır
- 13CrMo4-5’e göre daha yüksek sıcaklıklara dayanabilir
8. 20MnMoV:
- 625°C’ye kadar ısıya dayanıklı
- Buhar türbinleri ve valfler gibi yüksek sıcaklık ve basınçlı uygulamalarda kullanılır
- EN 10216-2 standardına göre tanımlanır
- Yüksek mukavemet ve aşınma direnci sunar
16Mo3 Isıya Dayanıklı Sac
16Mo3, yüksek sıcaklıklara maruz kalan uygulamalarda kullanılan, krom-molibden alaşımlı bir ısıya dayanıklı sac çeşididir.
Özellikleri:
- Kullanım Sıcaklığı: 450°C ila 600°C arasında
- Korozyon Direnci: Orta
- Mekanik Mukavemet: Yüksek
- İşlenebilirlik: Nispeten iyi
- Kaynaklanabilirlik: İyi
Isıya dayanıklı karbon çelik sac seçerken:
- Kullanım sıcaklığı
- Korozyon direnci ihtiyacı
- Mekanik mukavemet gereksinimleri
- İşlenebilirlik ve kaynaklanabilirlik
- Bütçe
gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Isıya dayanıklı karbon çelik sacların kullanım alanları:
- Kazan ve boru yapımı
- Buhar türbinleri ve valfler
- Petrokimya tesisleri ve rafineriler
- Fırın ve fırın inşası
- Isı eşanjörleri
